جراح مغز و اعصاب کشور

علائم شایع کم خونی در کودکان

کم خونی خفیف در کودکان علائم کمی را بروز می دهد و یا حتی ممکن است هیچ علائمی را نشان ندهد. به همین دلیل است که تشخیص این بیماری در مراحل اولیه تقریبا غیرممکن است. در این جا، برخی از علائم شایع کم خونی خفیف در کودکان که ممکن است به شما کمک کند به راحتی فقر آهن را در کودک خود تشخیص دهید، بیان شده است، تا با توجه مکرر به این علائم، فرزندان سالمی داشته باشید:

• خستگی
• ضعف
• بدخلقی
• هوس های غذایی غیر معمول
• بی اشتهایی
• سردرد
• تنگی نفس
• درد گلو
• رنگ پریدگی پوست
• ناخن های شکننده
• خون در مدفوع
• درسفیدپوستان رنگ چشم کودک مبتلا به کم خونی، پریده و سفید می شود.

اگر شما متوجه هر یک از این علائم و نشانه ها در کودک خود شدید، می توانید یک وقت ویزیت از دکتر اطفال به منظور تشخیص کم خونی کودک خود، رزرو کنید و این نکته نیز بسیار مهم است که اگر علت و نوع کم خونی که کودک شما را تحت تاثیر قرار داده، مشخص شود، اساس درمان نهایی را تشکیل شده و درمان راحت تر و سریع تری برای کودک یافت می شود.

دلایل شیوع کم‌خونی بین شیرخواران چیست؟

گاهی کودک تغذیه خوبی ندارد و گاهی هم خود مادر دچار کم‌خونی است. در برخی موارد نیز در بدو تولد به دلیل آنکه جنین بالا‌تر از شکم مادر قرار می‌گیرد، ممکن است مقداری خون از طریق بندناف به جفت منتقل شود که این خود احتمال کم‌خونی در کودک را بالا می‌برد. کم‌خونی در نوزادان کم‌وزن و نارس هم بسیار شایع است.

از کجا بفهمیم شیرخوارمان کم‌خون است؟

بهتر است تمام نوزادان ۳ تا ۶ ماهگی از نظر کم‌خونی به‌وسیله پزشک مورد ارزیابی قرار گیرند. با یک آزمایش ساده خون می‌توان فهمید شیرخوار فقرآهن دارد.

گزینه های درمان بیماری کم خونی کودک

کم خونی در دوران کودکی، درست مانند دیگر کم خونی در تمامی دوران زندگی، با افزایش مصرف غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی روزانه درمان می شود. اما در موارد کم خونی شدید کودکان، مکمل های آهن اغلب از طریق قرص به آن ها داده می شود.

اگر مکمل آهن به کودک شما تجویز شده است، مطمئن شوید که شما آن را با معده خالی به او بدهید. آهن، در معده ی خالی، سریع تر جذب می شود. همچنین، بیشترین مقدار غذاهایی که غنی از ویتامین C هستند، به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید. در علم پزشکی ثابت شده است که ویتامین C، به تسریع افزایش و جذب آهن اضافه دربدن کودکان کمک فراوانی می کند.

شیر و آنتی اکسیدان ها تمایل بیشتری به تداخل با اثر مکمل های آهن دارند، بنابراین مطمئن شوید که کودکان شما در زمان استفاده از قرص های آهن از مصرف آن ها اجتناب می کند. همچنین با اضافه کردن مواد غذایی غنی از آهن مانند جگر، گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، حبوبات، کشمش و نان دانه های کامل و سبوس دار به رژیم غذایی بچه ی خود، شانس او را در درمان کم خونی بیشتر کنید.

اگر مادری به این علائم بی‌تفاوت باشد یا در دادن قطره آهن بی‌توجهی کند، چه مشکلاتی سلامت کودک را تهدید می‌کند؟

مثل این است که ساختمانی را بسازیم ولی اسکلت‌های آن نازک و شکننده باشد. آهن برای بسیاری از فعالیت‌های حیاتی سلول ضروری است. اگر آهن بدن کم باشد تمام مسائل مربوط به بالا رفتن هوش و بهتر شدن خواب، اشتها و رفتار کودک اختلال پیدا می‌کند.

کم خونی در بچه ها چه نشانه هایی دارد؟

در طول سال های رشد، اکثر کودکان از برخی مسائل مربوط به سلامت جزئی مانند بیماری های چند روزه و مداوم رنج می برند. این موضوع، بیشتر به خاطر این است که سیستم ایمنی بدن کودکان شما به طور مداوم در حال تحول می باشد. اسهال مکرر، سرماخوردگی و سرفه، بدن کودک را که در طول مراحل رشد مشغول نگه داشته و از رشد و بالندگی باز می دارد و حتی می تواند سبب کم خونی کودک شما شود.

آیا کم‌خونی در شیرخواران شایع است؟

بله، بروز کم‌خونی در شیرخواران شایع است و بیش از ۴۰ درصد کودکان حتما کم‌خونی دارند اما اینکه چه درصدی از کودکان دچار کم‌خونی طبیعی‌اند و چقدر نیاز به مصرف دارو دارند، روشن نیست و آماری در این زمینه در کشور ما وجود ندارد.

علل کم خونی کودکان

هر چند ممکن است بروز کم خونی کودک تعجب آور باشد، ولی در واقع مشکل عمده ای است که از رعایت نکردن بهداشت عمومی اتفاق می افتد، و حتی ممکن است باعث افزایش خطر مرگ و میر در کودکان شود. همچنین، کم خونی دارای اثرات بسیار دیگری بر سلامت کودک شما خواهد داشت.

احتمال دارد علل کم خونی متفاوت باشد، احتمالا درصد کمی از کودکانی که مبتلا به کم خونی هستند، تحت تاثیر عوامل جغرافیای منطقه محل سکونت خود بوده اند. مشخص شده است که برخی از اشکال کم خونی مربوط به استعداد ژنتیکی بوده و گروه های نژادی خاصی را در معرض خطر ابتلا به کمبود آهن قرار می دهد. فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی است.

منظورتان از کم‌خونی طبیعی چیست؟

وزن کودکان در ۳ ماهگی به طور طبیعی دو برابر می‌شود ولی آهن دریافتی از طریق شیر مادر یا شیرخشک تغییری نمی‌کند بنابراین عملا دچار کم‌خونی طبیعی می‌شوند.

در این صورت نیازی به تجویز دارو نیست؟

نه، اگر کم‌خونی شدید و از حد استانداردی که خود پزشک می‌داند، کمتر نباشد، نیازی به تجویز دارو نیست اما وقتی پزشک برای شیرخوار قطره آهن تجویز کرد، لازم است این قطره حتما به شیرخوار داده شود.

علل فقر آهن در کودکان

• داشتن یک رژیم غذایی که فاقد مواد مغذی و ضروری از جمله آهن است، به کم خونی کودکان کمک می کند.
• رشد سریع در سال اول بعد از تولد، باعث افزایش نیاز به آهن می شود. بنابراین، اگر در این دوران آهن کافی به بدن کودک شما نرسد، او را بیمار خواهد کرد. از این رو، کمبود آهن در برنامه ی غذایی می تواند عامل اصلی بیماری کم خونی شود.
• از دست دادن خون به صورت آهسته و در دراز مدت، مانند خونریزی در دستگاه گوارش کودکان، عامل دیگر بروز این بیماری است.
• ناتوانی بدن در جذب آهن هم می تواند عامل دیگری در بروز بیماری کم خونی کودک شما باشد.
• بچه هایی که از طریق شیر مادر تغذیه می شوند، کمتر از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به کم خونی قرار دارند.
• همه نوزادان با آهن ذخیره شده در بدن خود به دنیا می آیند. اما از آنجایی که آن ها با سرعت بسیار زیادی در طول چند سال اول زندگی خود رشد می کنند، نیاز به آهن اضافی برای حمایت از فعالیت-های بد نی دارند. در واقع، در حالت عادی، بچه های در حال رشد نیاز به حدود ۱ میلی گرم آهن در هر روز دارند.